Anne ve Babamı Nasıl Bir Huzurevine Yatırmalıyım?
Bu soruyu aslında şöyle de sorabiliriz. Anne yada baba mı huzurevine yatırırken nelere dikkat etmeliyim ? Ya da, yaşlım için huzurevi ve bakımevi ararken nelere dikkat etmeliyim? Bu sorunun cevabı bizlere, iyi bir yaşlı bakımevi yada huzurevinin nasıl olması gerektiğinin cevabını da bir anlamda verecektir.
Anne babalarımız, kayınvalide kayınpederlerimiz, bizler için ömürlerinden ömür, varlıklarından varlık verenler, onlar için en iyi kararı vermek zorunda olan siz çocukları yada akrabaları. İçinizde bir huzursuzluk, ‘yaşlısını huzurevine yatırdı’ tedirginliği. Vicdanları törpüleyen mahalle baskısı. Kulakları tırmalayan ‘insan anne babasını huzurevine bırakır mı’ serzenişleri.
Bekara hanım boşamak kolay derler ya büyüklerimiz. İnanın tam da sizin durumunuz dakiler için söylenmiş sanki. Uzaktan, öyle başına gelmeden konuşmak kolay elbette. Sanki siz istemezmisiniz aklı başında olsa, şöyle tontonlar gibi baş köşede otursa, herşeye müdahele edip ortalığı karıştırmasa baş tacı etmeyi ? Elbette istersiniz. Ya da imkanlarınız elverse de siz yada eşiniz hiç çalışmadan yanında kalabilseniz. Keşke evler eskisi gibi büyük, imkanlar eskisi gibi elverişli olsa, büyükşehirde yaşamak zorunda kalmasanız. Alzheimer, demans ve parkinson gibi adeta yeni türeyen ve yaygınlaşan hastalıklar olmasa. Keşke her ailede bir hemşire olsa. Çok sıklıkla gitmeniz gereken hastanelerde keşke bu kadar çok eziyet çektirmeseler.
Aslında bir çoğunuz yaşlınızı evde bakmayı da denediniz, ama olmuyor. Gerçekten yaşlınız bakım hastasına dönüştüyse yada alzheimer, demans gibi ‘erken bunama’ diye bilinen bir hastalığı yada sık takip gerektiren kronik bir durumu varsa, sadece bakım değil sağlık ihtiyacı da gerekiyor. Bizzat deneyerek yatağa bağımlı hastayı bakmanın zorluklarını yaşadınız, özel bakım gerektirdiğini gördünüz.Kim bilir kaç yabancı uyruklu, adı bakıcı olan kimselerle muhatap oldunuz? Yaşlınız sürekli geriledi yada en çok ihtiyaç duyduğunuz anda işi bırakıp gittiler. Ülkelerinde ki çocuklarının hastalıkları hiç bitmedi.
Artık karar verdiniz,tüm koşulları değerlendirdiniz ve anne yada babanızı iyi bir huzurevi/bakımevine yatırmaya karar verdiniz. Yaşlınız evde yanlız kalmasın, yaşıtlarıyla birlikte olsun istiyorsunuz. Profesyonel hasta bakıcılar tarafından bakımı yapılsın, sağlığı doktorlar ve hemşireler tarafından daha sık takip edilsin arzusu içindesiniz. O halde kaliteli bakım veren, gözünüzü arkada bırakmayacak bir huzurevi/ yaşlı bakım merkezine ihtiyacınız var sizin.
Yaşlınızı huzurevi/bakımevine yatırma aşamasına geldiyseniz biri psikolojik diğeri mali içerikli iki sözüm var size. Birincisi psikolojik yönden rahat olun. Çünkü yaşlınızı huzurevine yatırmak değil, yatırıp ilgilenmemek, ziyaretlerine gitmemektir kötü olan. Anne/babanız başka bir evde kalıyor, yanına bakıcılar ve hemşireler tutmuşsunuz gibi düşünün. Bakım sorumluluğunuzu bir kurumla paylaşmış olsanız da, her fırsatta yanına gitmelisiniz.
İkincisi mali yönden cebinize çok dokunmadan, uygun yollu, maaş karşılığı bir yer bulup yatışını yapayım düşüncesindeyseniz yol yakınken vazgeçin. Evde bir bakıcı ile yolunuza devam edin. Hiç olmazsa gözünüzün önünde olur ve bakıma müdahale edersiniz. Ucuz yer, yetersiz bakım ve kötü bakımevi demektir. Her işin bir asgari maliyeti vardır. Onun altına inmek bizi yanlış yerlere götürür. Yaşlı bakım sektöründe, çoklu odalarda asgari ücretin iki katının üzerinde ki huzur ve bakımevleri tercihimiz olmalıdır.
Şimdi gelelim anne/babanızı nasıl bir huzurevi/bakımevine yatırmanız gerektiğine. Ya da yaşlınıza huzurevi/bakımevi ararken nelere dikkat etmeniz gerektiğine:
1- Öncelikle çevrenize bir danışın. Daha önce yaşlısını huzurevi/bakımevine yatırıp hizmet almış, tavsiye edebileceği bir yaşlı bakım merkezi bilgisi olan olabilir. Yapılacak tavsiyede tam memnuniyet ve iyi bakım almış olma ibaresine mutlaka dikkat edin.
2- İnternetten araştırıp yada tavsiye ile bulmuş olduğunuz kurumların,web sayfalarını mutlaka inceleyin. Huzurevi/bakımevi’n de çekilmiş gerçek resimlerde ki mutluluğa, personele ve oda tefrişatına bakın
3- Telefonla arayıp bilgi aldığınız huzurevi yada yaşlı bakım merkezlerinden en az 5-6 tanesini mutlaka gezip görün
4- Huzurevi/yaşlı bakımevinin evinize yakınlığı yada merkezi bir yerde olması ziyaret kolaylığı açısından önemlidir.
5- Huzurevi/yaşlı bakımevinin müdürünün değil, sahibinin kim olduğuna, işinin başında olup olmadığına dikkat etmelisiniz. Müdür zaten 2828 sayılı yasa gereği doktor, sosyal hizmet uzmanı, yüksek hemşire, psikolog yada fizyoterapist olmak zorundadır. Sahibi de bu meslek guruplarından mıdır, o kurum bu işi mesleki olarak mı yapıyor, yoksa herhangi bir işletmecinin para kazanmak amaçlı açıp, başına da birini koyduğu özellikte bir yer midir konusu önemlidir.
6- Görmeye gittiğiniz huzurevi/bakımevin de ilk dikkat edeceğiniz şey hijyendir. Bakım saati dışında bir zamanda ordaysanız ve mekan da idrar vs. kokusu hakimse görüşmeyi sonlandırın.
7- Yaşlılar yataklarında yada odalarında kendi hallerine mi bırakılmış(tıbben kalkmaları ve oturmaları engelsizse) yoksa ortak kullanım alanlarına (lobi,salon,bahçe) alınmış mı, yüzlerinde ki ifadeyi mutlaka gözlemleyin.
8- Odalarda ki donanımın sizin yaşlınızın durumuna uygun olup olmadığını kontrol edin. Örneğin yaşlınız yatağa bağımlı ise, yataklar baza değil en az iki seviyeli hastane yatağı olmalıdır.
9- Huzurevinin mutfağını ve haftalık yemek menüsünü görün. Öğlen ve akşam yemeğinin ayrı olmasına dikkat edin.
10- Ve tabi ki personel. Bakım ve idari personelin yeterli sayıda olması önemlidir. Daha da önemlisi sağlık personelinin sayısı ve bilgi düzeyi irdelenmelidir. Bakımevlerinde her 20 yaşlı için bir hemşire şartı vardır. Huzurevi/bakımevlerinde tam gün doktor zorunluluğu olmadığı için, hemşirenin tecrübesi ve operasyonel olması hayati önemdedir. Ayrıca personel konusunu gündüz ve gece olarak ayrı ayrı sorgulamalısınız.
11- Yatan yaşlı hasta takiplerinin nasıl yapıldığını, tahlil sıklığını, özel bakım planlarının olup olmadığını, ilgili formlardan örneklemeler görerek netleştiriniz.
Aslında detaya inersek bu kriterleri çok daha arttırabiliriz. Ancak çok kafa karışıklığına sebep olmadan bu kadarını yeterli görüyorum. Adı huzurevi/bakımevi olsa da gerçek işleyişte her yerin pek de öyle olmadığı bilgisine sahip olarak hareket edilmesini öneriyorum.
Ekrem Azaklı
Sosyal Hizmetler Uzmanı
Suadiye Huzurevi ve Yaşlı Bakım Merkezi Kurucusu
